こばのページ/ラテン語/整数論のラテン語

このページについて

ガウスの Disquisitiones Arithmeticae (DA) についての情報をまとめます。

原著はラテン語で書かれており、https://gdz.sub.uni-goettingen.de/id/PPN235993352 で閲覧可能です。日本語訳は「ガウス整数論」という書名です。

原著のラテン語読解の役に立つ情報をここにまとめます。

注意事項

基本単語

ラテン語の単語について、

ラテン語 英語 意味 注釈
addō, addere add 足す、加算する  
aequātiō, aequātiōnis equation 等式、方程式  
basis (女性), basis basis 基底  
classis (女性), classis class  
congruentia, congruentiae congruence 合同式  
congruus congruent 合同な 「…と合同な」では与格を取る1
discrīminans (男性), discrīminantis discriminant 判別式  
vidō, dīvidere divide 割る、除算する  
dīvīsibilis per a divisible by a a で割り切れる  
sor comnis maximus, dīvīris comnis maximī greatest common divisor 最大公約数  
exnens (?性), expōnentis exponent (冪の) 指数  
incognitus unknown 未知の  
index, indicis index 指数  
in genere in general 一般に  
(numerus) integer, (numerī) integrī integral number, integer 整数  
integer non negāvus, integrī non negā nonnegative integer 非負整数  
līneāris linear 線形の、一次の  
minimus comnis dīviduus, minimī comnis dīviduī least common multiple 最小公約数  
multiplicō, multiplire multiply 掛ける、乗算する  
negāvus negative 負の  
numerus, numerī number  
posivus positive 正の  
potestās, potestis power  
(numerus) prīmus, (numerī) prī prime number, prime 素数  
prīmus gradus, prīgradūs first-degree 一次式?  
prīmus ad a coprime with a a と互いに素  
prōductum, prōduc product 「…の積」は prōductum ex …
prōgressiō geōmetrica, prōgressiōnis geōmetricae geometric progression 幾何数列、等比数列  
prōpositiō, prōpositiōnis proposition 命題  
Q.E.D. (quod erat dēmonstrandum) which was to be demonstrated これが示されるべきであった  
quando when …のとき  
dix prīmiva, dicis prīmivae primitive root 原始根  
residuum, residuī residue 余り  
seriēs (女性), seriēī sequence? 列?  
if もし  
sysma decadicum ? 十進法?  
terminus, terminī term  
theōma (中性), theōmatis theorem 定理  
ubi where …において  
ūnitās (女性), ūnitis unity 1  
valor (男性), varis value  

参考資料

  1. 例: Secundum modulum 9 omnes numeri 10 potestates unitati sunt congruae. (法 9 の下では、数 10 のすべての冪は 1 と合同である。) (DA の I.12) 

Tweet